न्या य नि र्ण य
व्दाराः- मा. सौ. सविता प्र. भोसले, अध्यक्षा
1. तक्रारदारांनी प्रस्तुत तक्रार अर्ज ग्राहक सरंक्षण कायदा, 2019 चे कलम 35(1) प्रमाणे दाखल केला आहे. तक्रार अर्जातील कथन थोडक्यात पुढीलप्रमाणे—
तक्रारदार यांचा शेती हा मुख्य व्यवसाय आहे. त्यांनी शेतीस पूरक व उदरनिर्वाहाचे साधन म्हणून श्री सरदार मारुती पाटील यांचेकडून रक्कम रु. 60,000/- या किंमतीस दि. 5/10/2019 रोजी गाय खरेदी केली होती. तक्रारदार हे वि.प.क्र.2 संस्थेचे सभासद असलेने सदर गायीचा फार्मर्स पॅकेज विमा विप.क्र.2 मार्फत वि.प. क्र.1 यांचेकडे उतरविलेला होता. सदर विमा पॉलिसीचा क्र. 151200/47/19/12/000000045 असा असून कालावधी दि. 30/11/2019 ते 29/11/2020 असा आहे. सदर गायीच्या कानात 370042663442 या क्रमांकाचा टॅग बवविलेला होता. सदर गायीसाठी वि.प. क्र.1 यांनी रक्कम रु. 40,000/- चे विमा संरक्षण दिले होते. दि. 4/5/2020 रोजी सदर गाय आजारी पडली. पशुवैद्याने सदर गायीवर उपचार करणेचा प्रयत्न केला. परंतु दि. 5/5/2020 रोजी सदर गाय मयत झाली. सदरची माहिती तक्रारदार यांनी वि.प. यांना दिलेनंतर सदर गायीचा पंचनामा करणेत आला व गायीची विल्हेवाट लावणेत आली. तदनंतर तक्रारदारांनी वि.प. क्र.1 यांचेकडे विमाक्लेम दाखल केला. परंतु वि.प. क्र.1 यांनी त्यांचे दि. 31/8/2020 चे पत्राने सदर मयत गायीवर दि. 30/4/2020 रोजी सरदार मारुती पाटील यांच्या नावावर गोकुळ दुध संघाचे डॉक्टर यांचे उपचार झाले आहेत व सदर गायीवर सरदार मारुती पाटील यांची मालकी असलेचे नमूद करुन तक्रारदाराचा क्लेम नाकारला आहे. अशा प्रकारे वि.प. यांनी तक्रारदाराचा विमाक्लेम नाकारुन सेवात्रुटी केली आहे. म्हणून, तक्रारदाराने प्रस्तुतचा तक्रारअर्ज या मंचात दाखल केला आहे.
2. प्रस्तुतकामी तक्रारदाराने वि.प. यांचेकडून विमाक्लेमची रक्कम रु. 40,000/- व सदर रकमेवर द.सा.द.शे. 12 टक्के दराने व्याज, मानसिक त्रासापोटी रु.10,000/- व तक्रार अर्जाचा खर्च रु.10,000/- वि.प. कडून वसूल होवून मिळावा अशी विनंती तक्रारदाराने याकामी केली आहे.
3. तक्रारदाराने सदरकामी अॅफिडेव्हीट, कागदयादी सोबत अ.क्र.1 ते 10 कडे अनुक्रमे क्लेम नामंजूरीचे पत्र, वि.प.क्र.1 यांनी दिलेला क्लेम फॉर्म, व्हेटरनिटी सर्टिफिकेट, ट्रीटमेंट सर्टिफिकेट, जिल्हा दूध संघाकडील उपचाराचा दाखला, पोलिस पाटील यांचा दाखला, वि.प. क्र.2 यांनी दिलेला दाखला, गायीचा पंचनामा, वि.प. क्र.2 यांनी वि.प. क्र.1 यांना दिलेले पत्र, गाय खरेदीची पावती वगैरे कागदपत्रे दाखल केली आहेत. तसेच पुरावा शपथपत्र व लेखी युक्तिवाद दाखल केला आहे.
4. वि.प.क्र.1 यांनी सदरकामी म्हणणे/कैफियत व अॅफिडेव्हीट, कागदयादीसोबत पॉलिसीची प्रत, इन्व्हेस्टीगेशन रिपोर्ट, गोकुळ संघाच्या डॉक्टरांनी श्री सरदार पाटील यांचे गायीवर केलेल्या उपचाराचा पुरावा, इन्व्हेस्टीगेटर श्री अनिल झांजगे यांचे शपथपत्र तसेच पुरावा शपथपत्र व लेखी युक्तिवाद दाखल केला आहे. वि.प.क्र.1 ने त्यांचे म्हणण्यामध्ये तक्रारअर्जातील सर्व कथने फेटाळलेली आहेत. वि.प. ने तक्रारदाराचे तक्रारअर्जावर पुढील आक्षेप घेतलेले आहेत.
i) तक्रारदाराचा तक्रारअर्ज व त्यातील सर्व मजकूर मान्य व कबूल नाही.
ii) वि.प. यांनी कोणतीही सेवात्रुटी केलेली नाही.
iii) तक्रारदाराचे क्लेमची छाननी केलेनंतर असे आढळून आले की, सदर दाव्याच्या इन्व्हेस्टीगेशन रिपोर्टनुसार मयत गायीवर दि. 30/4/2020 रोजी श्री सरदार मारुती पाटील यांच्या नावांवर गोकुळ दुध संघाचे डॉक्टर यांनी उपचार केले आहेत. त्यामुळे सदर गाय ही श्री सरदार मारुती पाटील यांचे मालकीची आहे असे निदर्शनास आले आहे. त्यामुळे क्लेम देय होवू शकत नाही. सबब, वि.प. यांनी कोणतीही सेवात्रुटी केली नसल्याने तक्रारदाराची तक्रार नामंजूर करावी अशी मागणी वि.प. यांनी केली आहे.
अशा स्वरुपाचे आक्षेप वि.प. यांनी तक्रारअर्जावर घेतलेले आहेत.
5. वि.प.क्र.2 यांनी याकामी म्हणणे दाखल केले असून तक्रारदार यांनी श्री सरदार मारुती पाटील यांचेकडून रक्कम रु. 60,000/- या किंमतीस काय खरेदी केली असून सदर गायीचा विमा हा विप क्र.1 यांचेकडे उतरविलेला आहे. सदरची गाय ही दि 5/5/2020 रोजी मयत झाली. सदर गायीचा विमा देण्याची जबाबदारी ही विप क्र.1 यांची आहे. त्यामध्ये विप क्र.2 यांचा कोणताही संबंध नाही. तक्रारदार यांची मागणी रास्त व कायदेशीर आहे. सबब, विप क्र.2 यांचे नांव प्रस्तुत तक्रारीतून कमी करुन विप क्र.1 यांना क्लेम मंजूर करणेचा आदेश व्हावा अशी विनंती विप.क्र.2 यांनी केली आहे.
6. वर नमूद तक्रारदार व वि.प. यांनी दाखल केलेल्या सर्व कागदपत्रांचे काळजीपूर्वक अवलोकन करुन मे. मंचाने सदर तक्रार अर्जाचे निराकरणार्थ पुढील मुद्दे विचारात घेतले.
अ. क्र. | मुद्दे | उत्तरे |
1 | तक्रारदार व वि.प. हे नात्याने ग्राहक व सेवापुरवठादार आहेत काय ? | होय. |
2 | वि.प. यांनी तक्रारदाराला सदोष सेवा पुरविली आहे काय ? | होय. |
3 | तक्रारदार हे वि.प. यांचेकडून विमाक्लेमची रक्कम व मानसिक त्रासापोटी नुकसान भरपाई मिळणेस पात्र आहेत काय ? | होय. |
4 | अंतिम आदेश काय ? | खालील नमूद आदेशाप्रमाणे. |
वि वे च न –
7. वर नमूद मुद्दा क्र.1 ते 3 ची उत्तरे आम्ही होकारार्थी दिली आहेत कारण तक्रारदार यांचा शेती हा मुख्य व्यवसाय आहे. त्यांनी शेतीस पूरक व उदरनिर्वाहाचे साधन म्हणून श्री सरदार मारुती पाटील यांचेकडून रक्कम रु. 60,000/- या किंमतीस दि. 5/10/2019 रोजी गाय खरेदी केली होती. तक्रारदार हे वि.प.क्र.2 संस्थेचे सभासद असलेने सदर गायीचा फार्मर्स पॅकेज विमा विप.क्र.2 मार्फत वि.प. क्र.1 यांचेकडे उतरविलेला होता. सदर विमा पॉलिसीचा क्र. 151200/47/19/12/000000045 असा असून कालावधी दि. 30/11/2019 ते 29/11/2020 असा आहे. सदर गायीच्या कानात 370042663442 या क्रमांकाचा टॅग बवविलेला होता. सदर गायीसाठी वि.प. क्र.1 यांनी रक्कम रु. 40,000/- चे विमा संरक्षण दिले होते. सदरची पॉलिसीची प्रत वि.प.क्र.1 यांनी याकामी दाखल केलेली आहे. सबब, तक्रारदार व वि.प.क्र.1 हे नात्याने ग्राहक व सेवापुरवठादार आहेत ही बाब निर्विवादपणे स्पष्ट व सिध्द झालेली आहे. सबब, मुद्दा क्र.1 चे उत्तर आम्ही होकारार्थी दिले आहे.
8. प्रस्तुतकामी वि.प.क्र.1 यांनी आपले म्हणण्यामध्ये, सदर दाव्याच्या इन्व्हेस्टीगेशन रिपोर्टनुसार मयत गायीवर दि. 30/4/2020 रोजी श्री सरदार मारुती पाटील यांच्या नावांवर गोकुळ दुध संघाचे डॉक्टर यांनी उपचार केले आहेत. त्यामुळे सदर गाय ही श्री सरदार मारुती पाटील यांचे मालकीची आहे असे निदर्शनास आले आहे. त्यामुळे क्लेम देय होवू शकत नाही असे कथन केले आहे व सदर कथनाचे पुष्ठयर्थ वि.प.क्र.1 यांनी इनव्हेस्टीगेटर श्री अनिल झांजगे यांचा रिपोर्ट व शपथपत्र दाखल केले आहे. सदर रिपोर्टमध्ये श्री झांजगे यांनी जरी विमेदार यांची गाय मयत झालेली नाही असे नमूद केले असले तरी सदर गायीचे टॅगचे रिरजिस्ट्रेशन तक्रारदार यांचे नावावर केलेचे नमूद केले आहे व त्याचे फोटो घेतले आहेत असे नमूद केले आहे. सदरची बाब विचारात घेता तक्रारदार यांनी सदरची गाय ही श्री सरदार मारुती पाटील यांचेकडून खरेदी केली होती ही बाब शाबीत होते. सबब, वि.प. यांनी चुकीच्या कारणास्तव तक्रारदाराचा न्याययोग्य क्लेम नाकारल्याची बाब याकामी स्पष्टपणे शाबीत झालेली आहे. सबब, वि.प. यांनी तक्रारदाराचा न्याययोग्य विमाक्लेम नाकारुन तक्रारदारास द्यावयाचे सेवेत त्रुटी केली आहे या निष्कर्षाप्रत हे आयोग येत आहे.
9. सबब, तक्रारदार हे वि.प.क्र.1 यांचेकडून रक्कम रु.40,000/- विमाक्लेमपोटी मिळण्यास पात्र आहेत या निष्कर्षाप्रत हे मंच येत आहे. तसेच सदरचे रकमेवर तक्रारदार हे विमा क्लेम नाकारलेचे तारखेपासून रक्कम प्रत्यक्ष हाती पडेपर्यंत द.सा.द.शे. 6 टक्के व्याजदराने वसूल होवून मिळणेस तसेच मानसिक त्रासापोटी रक्कम रु.3,000/- व अर्जाचा खर्च रक्कम रु.2,000/- वि.प.क्र.1 यांचेकडून वसूल होवून मिळणेस तक्रारदार पात्र आहेत या निष्कर्षाप्रत हे आयोग येत आहे. वि.प.क्र.2 यांना याकामी जबाबदार धरण्यात येत नाही.
सबब, प्रस्तुतकामी आम्ही खालीलप्रमाणे अंतिम आदेश पारीत करत आहोत.
आदेश
1) तक्रारदाराचा तक्रारअर्ज अंशतः मंजूर करणेत येतो.
2) वि.प. क्र.1 विमा कंपनीने तक्रारदार यांना गायीचे विमाक्लेमपोटी रक्कम रु. 40,000/- अदा करावेत व सदर रकमेवर विमा क्लेम नाकारले तारखेपासून रक्कम प्रत्यक्ष तक्रारदाराचे हाती पडेपर्यंत द.सा.द.शे. 6 टक्के दराने व्याज अदा करावे.
3) मानसिक त्रासापोटी रक्कम रु. 3,000/- व अर्जाचा खर्च रु.2,000/- वि.प. क्र.1 विमा कंपनीने तक्रारदारास अदा करावेत.
4) वर नमूद सर्व आदेशांची पूर्तता वि.प. क्र.1 यांनी आदेशाची प्रत मिळाले तारखेपासून 45 दिवसांत करावी.
5) वि.प.क्र.2 विरुध्द कोणतेही आदेश नाहीत.
6) विहीत मुदतीत आदेशांची पूर्तता न केलेस ग्राहक संरक्षण कायदयातील तरतुदींअन्वये कारवाई करणेची मुभा तक्रारदाराला देणेत येते.
7) आदेशाच्या सत्यप्रती उभय पक्षकारांना विनामुल्य पाठवाव्यात.
