नि का ल प त्र :- (दि.9/08/2011)(द्वारा– श्री.एम.डी. देशमुख, अध्यक्ष) (1) प्रस्तुतची तक्रार स्विकृत करुन सामनेवाला यांना नोटीसीचा आदेश झाला. सामनेवाला क्र. 2 यांनी म्हणणे दाखल केले. उर्वरीत सामनेवाला यांनी म्हणणे दाखल केले नाही. सुनावणीचेवेळेस, तक्रारदारांच्या वकिलांचा युक्तीवाद ऐकला. सामनेवाला व त्यांचे वकिल गैरहजर. (2) तक्रारदाराची थोडक्यात तक्रार अशी:- तक्रारदारांचे वडील आण्णाप्पा लिंगाप्पा वसवाडे यांनी सामनेवाला बँकेमध्ये दि. 2/01/2009 रोजी मुदतबंद ठेव रक्कम रु. 40,000/- ठेवलेली आहे. व ठेव परत करण्याची ता. 3/01/2010 अशी आहे. व सदर ठेवीस नॉमिनेशन म्हणून तक्रारदारांचे केलेले आहे. तक्रारदारांचे वडील दि. 31/08/2009 रोजी मयत झाले आहेत. तक्रारदारांनी ठेवीची मुदत संपल्यानंतर व्याजासह ठेवीच्या रक्कमेची मागणी केली आहे. परंतु सामनेवाला बँकेने याबाबत कोणतेही उत्तर दिलेले नाही. बँकींग रेग्युलेशन अक्ट नुसार ठेव रक्कम व्याजासह देण्याचे बंधनकारक सामनेवाला बँकेवर आहे. सबब, ठेव रक्कम व्याजासह द्यावेत व मानसिक त्रासापोटी रु. 5,000/- मिळावेत अशी विनंती केली आहे. (3) तक्रारदारांनी त्यांच्या तक्रारीसोबत मुदत ठेव पावती क्र. 001090, मृत्यू दाखला, तक्रारदार यांनी दि. 18/03/2010 व दि. 3/03/2011 रोजी पाठविलेली पत्रे, व पोचपावत्या इत्यादीच्या प्रती व शपथपत्र दाखल केले आहे. (4) सामनेवाला क्र. 2 यांनी त्यांचे म्हणणेअन्वये तक्रारदारांची तक्रार नाकारलेली आहे. ते त्यांच्या म्हणण्यात पुढे सांगतात, मुदत ठेव ही तक्रारदारांचे मयत वडील आण्णाप्पा लिंगाप्पा वसवाडे यांचे नावे ठेवलेली रक्कम रु. 40,000/- सदर ठेव रक्कमेचा क्लेम डिपॉझिट इन्शुरन्स अन्ड क्रेडीट गॅरंटी कार्पोरेशन यांचेकडून मंजूर झालेला आहे. तक्रारदारांनी वारसा दाखला दिला नसलेने त्यांना ठेव रक्कम दिलेली नाही. सामनेवाला बँकेवर अवसायकाची नेमणूक केलेली आहे. दावा दाखल करण्यापूर्वी सहकार कायद्यानुसार निबंधकांची परवानगी घेणे आवश्यक आहे. सबब, तक्रारदारांची तक्रार खर्चासह नामंजूर करणेत यावी अशी विनंती केली आहे. (5) सामनेवाला बँकेने त्यांच्या म्हणण्यासोबत सहकार आयुक्त व निबंधक, सहकारी संस्था महाराष्ट्र राज्य, पुणे यांनी बँकेवर अवसायक मंडळ नेमणूक केलेबाबतचे पत्र, व अवसायक मंडळ यांचे विरुध्द दाखल केले तक्रार अर्ज व इतर कोर्टकामी कामकाज करणेबाबतचा अधिकार ठराव इत्यादींच्या प्रती दाखल केलेल्या आहेत. (6) या मंचाने तक्रारदारांची तक्रार व सामनेवाला यांचे म्हणणे व उपलब्ध कागदपत्रांचे अवलोकन केलेले आहे. तकारदारांच्या वडिलांनी सामनेवाला बँकेमध्ये रक्कम रु. 40,000/- ची ठेव ठेवल्याचे दिसून येते. व सदर ठेवीवर नामनिर्देशन वारस म्हणून तक्रारदारांचे नावची नोंद केलेली दिसून येते. सामनेवाला यांनी त्यांचे म्हणण्यामध्ये प्रस्तुत तक्रार दाखल करणेपुर्वी सामनेवाला बँकेवर अवसायक नेमणूक केलेली आहे. त्यामुळे सहकार निबंधकांची परवानगी घेणे आवश्यक आहे ही बाब त्यांचे म्हणण्यामध्ये नमूद केली आहे. सहकार खात्याच्या निबंधकांची तक्रार दाखल करणेपूर्वी पूर्व परवानगी घेणेची आवश्यकता नाही. सदर विवेचनास हे मंच खालीलप्रमाणे पूर्वाधार विचारात घेत आहे :- Hon.National Consumer Disputes Redressal Commission, New Delhi - Order dated 24th July, 2008. (1) Revision Petition No. 2528 of 2006 – Reserve Bank of India Vs. Eshwarappa & Anr. (2) Revision Petition No. 2529 of 2006 – Reserve Bank of India Vs. Eshwarappa & Anr. (3) Revision Petition No. 2530 of 2006 – Reserve Bank of India Vs. Eshwarappa & Anr. (4) Revision Petition No. 462 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Bhimsena Tukaramsa Miskin (5) Revision Petition No. 463 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Subhas (6) Revision Petition No.2254 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Ramdas Bhosale (7) Revision Petition No.2255 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Eshwarappa Shettar (8) Revision Petition No.2256 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Saraswati R. Bhosale (9) Revision Petition No.2746 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Eshwarappa Ari (10) Revision Petition No.2747 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Savitri Desaigoudar 11) Revision Petition No.2748 of 2006 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Eshwarappa Ari (12) Revision Petition No.2591 462 of 2007 – Maratha Co-op.Bank Ltd. Vs. Basangouda R Kandagal वरील पूर्वाधाराचा विचार करता प्रस्तुतची तक्रार या मंचात चालणेस पात्र आहे या निष्कर्षाप्रत हे मंच येत आहे. तक्रारीत उल्लेख केलेल्या ठेवीची मुदत संपलेली आहे. सामनेवाला बँकेवर अवसायक नेमणूक केलेली असल्यामुळे डिपॉझिट इन्शुरन्स अन्ड क्रेडीट गॅरंटी कार्पोरेशन यांचेकडून ठेवीचा क्लेम मंजूर झालेला आहे ही वस्तुस्थिती सामनेवाला यांनी दिलेल्या म्हणण्यावरुन दिसून येते. परंतु बँकींग रेग्युलेशन अक्ट, 1949 कलम 45-ZA यातील तरतुदीचा विचार करता तक्रारदार हे सदर ठेवीस नॉमिनेशन (वारस) असल्याने सदर ठेव रक्कम व्याजासह देण्यास सामनेवाला बँक जबाबदार आहे. या निष्कर्षाप्रत हे मंच येत आहे. बँकींग रेग्युलेशन अक्ट,1949 कलम 45-ZA यातील तरतुदी खालीलप्रमाणे- “Section- ZA–Nomination for payment of depositors’ money (1) Where deposit is held by a banking company to the credit of one or more persons, the depositors or, as the case may be, all the depositors together, may nominate, in the prescribed manner, one person to whom in the event of the death of the sole depositor or the death of all the depositors, the amount of deposit may be returned by the banking company. (2) Notwithstanding anything contained in any other law for the time being in force or in any deposition, whether testamentary or otherwise, in respect of such deposit, where a nomination made in the prescribed manner purports to confer on any person the right to receive the amount of deposit fro the banking company, the nominee shall, on the death of the sole depositor or, as the case may be, on the death of all the depositors, become entitled to all the rights of the sole depositor or, as the case may be, of the depositors, in relation to such deposit to the exclusion of all other persons, unless the nomination is varied or cancelled in the prescribed manner. (3) Where the nominee is a minor, it shall be lawful for the depositor making the nomination to appoint in the prescribed manner any person to receive the amount of deposit in the event of his death during the minority of the nominee. (4) Payment by a banking company in accordance with the provisions of this section shall constitute a full discharge to the banking company of its liability in respect of the deposit: Provided that nothing contained in this sub-section shall affect the right or claim which any person may have against the person to whom any payment is made under this section.” उपरोक्त तरतुद व विवेचनाचा विचार करता सामनेवाला बँक ही अवसायनात निघालेली आहे. डिपॉझिट इन्शुरन्स अन्ड क्रेडीट गॅरंटी कार्पोरेशन यांनी तक्रारदारांचा ठेवीचा क्लेम रक्कम मंजूर केलेली आहे. सामनेवाला बॅकेने तक्रारदारांना ठेव रक्कम अदा करावी. सदरची रक्कम मिळणेस तक्रारदार हे पात्र आहेत या निष्कर्षाप्रत हे मंच येत आहे. सबब, आदेश. आ दे श (1) तक्रारदारांची तक्रार अंशत: मंजूर करणेत येते. (2) सामनेवाला बँकेने डिपॉझिट इन्शुरन्स अन्ड क्रेडीट गॅरंटी कार्पोरेशन यांनी तक्रारदारांच्या ठेवीबाबतचा मंजूर केलेला क्लेम तक्रारदारांना अदा करावा. (3) खर्चाबाबत कोणतेही आदेश नाहीत.
| | [HONABLE MRS. Mrs.V.N.Shinde] MEMBER[HONABLE MR. Mr.M.D.Deshmukh] PRESIDENT | | 
